Η Πύλη της Μπουμπουνίστρας ή μεσογείτικη πόρτα ήταν μια πύλη στα ανατολικά τείχη της Αθήνας κοντά στην Πύλη του Αδριανού, εκεί που σήμερα βρίσκεται η γωνία της λεωφόρου Αμαλίας με την οδό Όθωνος, στην πλατεία Συντάγματος. Έδινε πρόσβαση προς τα χωριά που βρίσκονται στα Μεσόγεια και προς την Κηφισιά, την Πεντέλη και τον Μαραθώνα. Ήταν κατασκευασμένη από τρεις μαρμάρινους λίθους ενός αρχαίου υδραγωγείου και έφερε λατινική επιγραφή. Ήταν μία από τις επτά πύλες στα τείχη ύψους περίπου τριών μέτρων και πάχους 30 εκατοστών που περιέβαλαν την πόλη. Η ανέγερση του τείχους που διήρκεσε 75 ημέρες χρονολογείται το 1778, επί διοίκησης του βοεβόδα Χασεκή, και έγινε με σκοπό την άμυνα εναντίον των επιδρομών των Τουρκαλβανών.

Το όνομα Μπουμπουνίστρα το πήρε από την ομώνυμη πηγή που βρισκόταν δίπλα της, εντός των τειχών, τα νερά της οποίας μπουμπούνιζαν καθώς κατέβαιναν με ορμή από τους Αμπελόκηπους, ακολουθώντας το υδραγωγείο του Αδριανού.

Η πύλη είχε στρατηγική σημασία για την άμυνα των Αθηνών κατά τους χρόνους της Επανάστασης του 1821. Τότε αυτή, όπως και οι άλλες πύλες της πόλης, είχε ενισχυθεί με πύργους (μπούρτζια). Μικρά βίαια επισόδεια γύρω από την πύλη είχαν γίνει κατά την έναρξη της Επανάστασης, το Πάσχα του 1821, όταν οι Τούρκοι φοβούμενοι έκλεισαν τις πύλες και απαγόρευαν την είσοδο και έξοδο του πληθυσμού. Αργότερα, τη νύχτα της 25 προς 26 Απριλίου στρατιωτικό σώμα επαναστατών υπό τους Χατζή-Μελέτη Βασιλείου, Ντάβαρη και Σαρρή κατέλαβε για πρώτη φορά την πόλη των Αθηνών μετά από σύντομη μάχη μεταξύ της Πύλης της Μπουμπουνίστρας και της Πύλης των Αγίων Αποστόλων, δηλ. μεταξύ των σημερινών Παλαιών Ανακτόρων και της οδού Γεωργίου Σταύρου. Εκεί ήταν και το ασθενέστερο μέρος του τείχους. Αργότερα η πόλη ανακαταλήφθηκε από τους Τούρκους όταν κατήλθε ισχυρό στράτευμα υπό τον Ομέρ Βρυώνη, αλλά και πάλι ελευθερώθηκε για δεύτερη φορά την 3η Νοεμβρίου του 1821. Τότε χίλιοι Αθηναίοι υπό τον Γαβριήλ Αναστασίου μπήκαν αμαχητί από την πύλη της Μπουμπουνίστρας ενώ η τουρκική φρουρά οχυρώθηκε στην Ακρόπολη.
Περί την 20 Ιουλίου 1824 σώμα από ελαφρούς Τούρκους ιππείς (ντελήδες) υπό τον Ομέρ πασά της Καρύστου επιχείρησαν να εισβάλλουν στην Αθήνα η οποία ήταν υπό τον έλεγχο των Γκούρα και Οδυσσέα Ανδρούτσο. Αρχικά προσπάθησαν να εισέλθουν από την πύλη της Μπουμπουνίστρας οι χωρικοί των Πατησίων και άλλων περιοχών γύρω από την Αθήνα για να προστατευτούν από τους επερχόμενους Τούρκους. Οι αμυνόμενοι Αθηναίοι υπό τους Μήτρο Μάρα, Γεώργιο Λέκκα, Νερούτσο Βενιζέλο και Ιωάννη Νικολάου και οι Ρουμελιώτες υπό τους Γκούρα, Κατσικογιάννη, Ευμορφόπουλο και Ι. Ρούκη μαχόμενοι γύρω από την πύλη ανάγκασαν τον εχθρό να υποχωρήσει προς τα Πατήσια. Μετά από μάχες τριών ημερών οι ντελήδες αποχώρησαν από την Αθήνα και επέστρεψαν στο στρατόπεδο του Ομέρ στο Καπανδρίτι.