Η μυθολογία προσφέρει αρκετές εκδοχές για την προέλευση του Κέρατος. Η γνωστότερη σχετίζεται με τη γέννηση και την ανατροφή του θεού Δία ως βρέφους, το οποίο έπρεπε να αποκρυβεί από τον πατέρα του, τον Κρόνο, που έτρωγε τα παιδιά του. Στο Ιδαίο άντρο, σπηλιά στο όρος της Ίδης (στον Ψηλορείτη) της Κρήτης, ο νήπιος Δίας προστατευόταν και διατρεφόταν μεταξύ άλλων και από την αίγα (κατσίκα) Αμάλθεια, με το γάλα της αλλά και με μέλι. Ο μελλοντικός βασιλιάς των θεών του Ολύμπου είχε βέβαια ασυνήθιστη δύναμη, ώστε παίζοντας με την τροφό του έσπασε άθελά του το ένα κέρατό της, το οποίο από τότε είχε τη θεϊκή ιδιότητα να παρέχει τροφές χωρίς τέλος, όπως παρείχε η αίγα στον θεό.^[1]

Σε έναν άλλο μύθο, το Κέρας της Αφθονίας δημιουργήθηκε όταν ο ημίθεος Ηρακλής πάλεψε με τον ποτάμιο θεό Αχελώο, ο οποίος αναπαριστανόταν συχνά με κέρατα (είτε ως ανθρωπόμορφος, είτε ως ταυρόμορφος) και έσπασε ένα από τα κέρατά του.^[2] Αυτή η εκδοχή απεικονίζεται στην τοιχογραφία «Achelous and Hercules» (1947) του Αμερικανού ζωγράφου Τόμας Χαρτ Μπέντον.