Η Έλυρος ήταν αρχαία πόλη στη νοτιοδυτική Κρήτη στον λόφο Κεφάλα, κοντά στο σημερινό χωριό Ροδοβάνι. Η Έλυρος γνώρισε περίοδο ακμής τουλάχιστον μέχρι την Ελληνική κλασσική περίοδο, από το 500 έως το 350 π.Χ.^[1]. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτή, η Έλυρος αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα αστικά κέντρα της νοτιοδυτικής Κρήτης, έχοντας πληθυσμό περίπου 16.000 κατοίκων. Αποτέλεσε κέντρο βιοτεχνίας και εμπορίου με μεγάλη παραγωγή όπλων. Επίνειά της ήταν η Συία και η Λισσός. Στην Έλυρο λατρεύονταν ο Απόλλωνας, οι γιοί του Φυλακίδης και Φίλανδρος και η νύμφη Ακακαλλίδα.