Ο Στέφανος Αντωνίου Ξανθουδίδης (Αβδού, 1864 - 18 Σεπτεμβρίου 1928),^[2] ήταν Έλληνας αρχαιολόγος και μεσαιωνοδίφης του 19ου και 20ού αιώνα, γνωστότερος για πολλές αρχαιολογικές έρευνες, αλλά και για την κριτική έκδοση του Ερωτόκριτου.

Γεννήθηκε το 1864 στο Αβδού του νομού Ηρακλείου Κρήτης, όπου και τελείωσε το σχολείο. Έφυγε πολύ νέος για την Αθήνα όπου και σπούδασε φιλολογία. Διορίστηκε αρχικά στα γυμνάσια της Νεάπολης και Ηρακλείου. Εκεί έγινε γραμματές του Φιλεκπαιεδευτικού Συλλόγου και γνωρίστηκε με τον ιδρυτή του μουσείου Ηρακλείου Ιωσήφ Χατζηδάκι, με τον οποίο ανέπτυξε στενή συνεργασία για την αρχαιολογική κίνηση της Κρήτης. Όταν μετά την απελευθέρωση της Κρήτης ο Χατζιδάκις έγινε διευθυντής του Κρητικού μουσείου, ο Ξανθουδίδης διορίστηκε έφορος αρχαιοτήτων της Κρητικής Πολιτείας, θέση στην οποία παρέμεινε δέκα πέντε χρόνια (1900-1915. Έγινε επίσης έφορος της δεκάτης Αρχαιολογικής περιφέρειας της Ελλάδας, και αργότερα διευθυντής του Μουσείου Ηρακλείου. Διενήργησε αρχαιολογικές ανασκαφές σε πολλά μέρη της Κρήτης και ασχολήθηκε συστηματικά με την μεσαιωνική ιστορία και την γλώσσα του νησιού.Ήταν συγγραφέας αρκετών βιβλίων ιστορικού, λαογραφικού και αρχαιολογικού περιεχομένου